Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu- ADHD- DEHB
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ismini günümüzde sıklıkla duymaktayız. Gerek internet ortamında gerekse halk arasında bu bozukluk ile ilgili pek çok bilgi bulunmaktadır. Fakat bu bilgilerin bazıları yanlış inanışlara ve bilgi eksikliğine dayanmaktadır.
Çocuklar gelişimleri gereği bir yetişkine göre daha hareketli olabilirler ve aynı görev üzerinde odak süreleri bir yetişkine göre daha kısa olabilir. Her hareketli çocuk hiperaktif olmadığı gibi her hata yapan çocuk da dikkat eksiliğine sahip değildir.
Bu tanı yalnızca psikiyatristler tarafından konulmalıdır. Velileri genellikle sınıf öğretmenleri ya da rehberlik öğretmenleri yönlendirirler. Bu durumda bir hekimden yardım almak doğru olacaktır. Bir çocuğa bu tanıyı koymak her zaman kolay değildir. Çünkü dehb semptomları sıklıkla altta yatan başka problemlerle karıştırılabilir. Kaygı problemleri, depresyon, uyku problemleri ve öğrenme güçlükleri bazen kendini dehb gibi gösterebilir. Bu tanıya giden yolda hekimin detaylı bilgi alması, öğretmenler ve veli ile görüşmesi oldukça önemlidir. Çocuğu tanımak için zaman gerekecektir ve bu süreçte aceleci olunmaması gerekir.
DEHB tanısı ile beraber hekim tedavi yöntemine de karar vermektedir. Bazı durumlarda ilaç kullanımı önerildiği gibi bazı durumlarda da davranışçı terapilere yönlendirilebilir.
Davranışçı terapi ve Attentioner programı gibi müdahelelerle çocuğun dikkat süresini uzatmak ve odaklanmayı kolaylaştırmak hedeflenmektedir. Dolayısıyla ilaç tedavisinden önce bu yöntemlerin denenmiş olması önerilir. Attentioner programı hakkında yazılarım kısmında bahsedilmiştir.
Davranışçı müdahaleler genel olarak çocuğun motivasyonunu arttırmaya yöneliktir. DEHB tanılı çocuklar ilgilendikleri uyarıcılar üzerinde dikkatlerini sürdürebilirler mesela bilgisayar oyunları. Çünkü bu oyunlar anında ödüllendirir, kazandırır ve dikkat çekicidir. Dolayısıyla çocuğu günlük işlerinde ödüllendirmek, anında pekiştirmek ve motive etmek gereklidir.
DEHB (dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu) genel bir isimdir. Bu genel çerçeve içerisinde kendini 3 şekilde gösterebilir.
1-Dikkat eksikliğinin baskın olduğu tip- bu durumda çocuk görevleri bitirmekte zorlanır. Detaylara dikkat etmez. Konuşmaları ve talimatları dinlemekte zorlanır. Günlük rutinlerinde kolaylıkla dikkati dağılır ve detayları unutur.
2-Hiperaktivitenin baskın olduğu tip ve son olarak- bu durumda çocuk uzun süre oturmakta zorlanır. Fazla konuşur. Sıklıkla tırmanır, zıplar ya da koşar. Dürtüsel sorunlar yaşar ve yorulmaz hisseder. Diğerlerinin sözünü keser, insanların konuşma sıralarını bekleyemez. Sıralarını beklemekte zorlanırlar.
3- Her ikisinin de görüldüğü tip- Yukarıdaki semptomların iki kısmı da bireyde görülür.
